3 lines
2.4 KiB
Plaintext
3 lines
2.4 KiB
Plaintext
|
Leylek (Ciconia ciconia), leylekgiller (Ciconiidae) familyas<61>ndan b<>y<EFBFBD>k ve uzun bacakl<6B> bir ku<6B> t<>r<EFBFBD>. Siyah kanat u<>u<EFBFBD> t<>ylerinin d<><64><EFBFBD>nda tamamen beyazd<7A>r, gagas<61> ve bacaklar<61> eri<72>kinlerde k<>rm<72>z<EFBFBD>, yavrularda ise siyaht<68>r. C<>ssesi biraz farkl<6B> olan iki altt<74>r<EFBFBD> ise Avrupa'da (kuzeyde Finlandiya'ya kadar), kuzeybat<61> Afrika'da ve g<>neybat<61> Asya'da (do<64>uda Kazakistan'<27>n g<>neyine kadar) bulunur. Leylekler uzun mesafelere g<><67> ederler. <20>o<EFBFBD>unlukla tropikal Sahraalt<6C> Afrika'dan G<>ney Afrika'n<>n g<>neyine ve hatta Hindistan altk<74>tas<61>n<EFBFBD>n g<>neyine kadar olan b<>lgede k<><6B><EFBFBD> ge<67>irirler. Avrupa'dan Afrika'ya g<><67> ederken Akdeniz <20>zerinden de<64>il, do<64>uda Levant <20>zerinden, bat<61>da da Cebelitar<61>k Bo<42>az<61>'ndan ge<67>erler. Bunun nedeni u<>mak i<>in gereksinim duyduklar<61> hava termallerinin deniz <20>zerinde olu<6C>mamas<61>d<EFBFBD>r. Yerde y<>r<EFBFBD>rken durmadan, yava<76><61>a hareket ederler. Leylekgiller ailesinin di<64>er <20>yeleri gibi boynu tamamen gerilmi<6D> <20>ekilde u<>arlar.
|
|||
|
|
Et<EFBFBD>il olan leylek, b<>cekler, bal<61>k, amfibiler, s<>r<EFBFBD>ngenler, k<><6B><EFBFBD>k memeliler ve k<><6B><EFBFBD>k ku<6B>lar gibi <20>ok geni<6E> bir yelpazede beslenir. Besinlerinin <20>o<EFBFBD>unu yerden, k<>sa bitki <20>rt<72>s<EFBFBD> i<>inden ve s<><73> sulardan toplar. Teke<6B>li olarak <20>rerler ancak ya<79>am boyunca s<>recek bir <20>ift ba<62><61> kurmazlar. Hem erke<6B>i hem de di<64>isi, <20>ubuklardan olu<6C>an ve birka<6B> y<>l kullan<61>labilen b<>y<EFBFBD>k bir yuva yapar. Di<44>i leylek her y<>l bir kereli<6C>ine olmak <20>zere d<>rt yumurta yumurtlar ve yavrular 33-34 g<>n sonra ayn<79> anda olmamak <20>zere yumurtadan <20><>kar. <20>ifti olu<6C>turan ku<6B>lar<61>n ikisi de kulu<6C>kaya yatar ve birlikte yavrular<61> beslerler. Yavrular yumurtadan <20><>kt<6B>ktan 58-64 g<>n sonra yuvadan ayr<79>l<EFBFBD>r ve 7 ila 20 g<>n daha ebeveynler taraf<61>ndan beslenir.
|
|||
|
|
Leylek, D<>nya Do<44>a ve Do<44>al Kaynaklar<61> Koruma Birli<6C>i (IUCN) taraf<61>ndan asgari endi<64>e alt<6C>ndaki t<>rler aras<61>nda s<>n<EFBFBD>fland<6E>r<EFBFBD>lm<6C><6D>t<EFBFBD>r. Orta <20>a<EFBFBD> boyunca ormanlar<61>n azalmas<61> leyleklerin yarar<61>na olmu<6D>tur ancak tar<61>m pratiklerinin de<64>i<EFBFBD>mesi ve sanayile<6C>me 19. y<>zy<7A>lda ve 20. y<>zy<7A>l<EFBFBD>n ba<62>lar<61>nda Avrupa'n<>n baz<61> b<>lgelerinde pop<6F>lasyonlar<61>n<EFBFBD>n azalmas<61>na ve hatta yok olmas<61>na neden olmu<6D>tur. Avrupa <20>ap<61>ndaki koruma programlar<61>n<EFBFBD>n sonucunda leyleklerin tekrar Hollanda, Bel<65>ika, <20>svi<76>re ve <20>sve<76>'te <20>remeleri sa<73>lanm<6E><6D>t<EFBFBD>r. Do<44>al d<><64>manlar<61>n<EFBFBD>n say<61>s<EFBFBD> azd<7A>r ancak <20>e<EFBFBD>itli parazitler ta<74><61>yabilir. Dikkat <20>ekici bir t<>r olan leylek tarih boyunca bulundu<64>u b<>lgelerde <20>e<EFBFBD>itli s<>ylencelere konu olmu<6D>tur. Bunlar<61>n en bilineni, bebeklerin leylekler taraf<61>ndan getirildi<64>i s<>ylencesidir.
|